Case study rapport: De preservering van Danny Matthys' videowerken

Kunstenaar: Danny Matthys

Titels en creatiejaar: Zeedijk Knokke-Heist (1973-74); Lager gelegen weiland (1973); Coupure Links / Coupure Rechts (1974); Prudence van Duyseplein (1974); Closed Letters and Numbers Series (1975); Building 19 Verdiepingen (1975); 9+1 Polaroid Black & White Pictures (1977).

Type: Video installaties

Collectie: Argos centre for art and media

Onderzoeker: Emanuel Lorrain (PACKED vzw)

Publicatiejaar: 2013

Taal van case study rapport: Engels (Klik op EN in het taalmenu bovenaan)

 

1 Danny Matthys

 

Danny Matthys is een Belgisch visueel kunstenaar geboren in 1947 in Zottegem. Hij leeft en werkt in Gent waar hij verschillende kunstdisciplines, zoals tekenen, textielontwerp, schilderkunst en beeldhouwen, studeerde aan het Belgisch Textielinstituut, de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten en het Hoger Sint-Lucas-Instituut. Zijn werk omvat een scala aan genres en media zoals schilderen, fotografie, beeldhouwen, collage en installaties. Hij stelde internationaal tentoon en is vertegenwoordigd in de collecties van bijvoorbeeld Argos, centrum voor kunst en media (Brussel), M HKA (Antwerpen) en Mu.Zee (Oostende).

In het begin van de jaren zeventig was Danny Matthys één van de eerste kunstenaars in België die het nieuwe, gedemocratiseerde videomedium en het gekende Portapak-videosysteem van Sony gebruikten om installaties met één of meerdere kanalen te maken. Hij is één van de mediakunstpioniers in België. Hij is nog steeds actief als kunstenaar maar stopte met zijn werk met video in het midden van de jaren tachtig.

 

2 Vroege videowerken

 

Danny Matthys' vroege videowerken worden gekenmerkt door een gemeenschappelijke benadering van het medium. Meestal bestaan ze uit lange opnames met minimale of helemaal geen montage. Het schijnbaar conceptueel en methodisch systeem in zijn werk Close Number and Letter Series, en de  fascinatie voor tekens in Zeedijk Knokke-Heist  (1973-1974) en Coupure (1974) zijn verwant met het werk van andere kunstenaars van zijn generatie zoals Lawrence Wiener en Gary Hill. Net als bij andere vroege videokunst uit de jaren zeventig, is het experimenteren een belangrijk aspect. Er worden verschillende camera’s en gesloten circuits gebruikt, terwijl het productieproces zelf het onderwerp van het werk wordt. Een gemeenschappelijk structureel aspect van zijn multi-channel installaties is het maken van opnames uit verschillende standpunten van dezelfde actie die dan vervolgens naast elkaar getoond worden. In Zeedijk Knokke Heist (1973-1974), Coupure (1974) en Prudence van Duyseplein (1974) gebruikte hij twee vaste camera’s om simultaan op te nemen wat een passagier zou zien door het linker-en rechterraam van een auto. Bij deze werken is het als het ware de structuur van de straat die de structuur van de video bepaalt. Danny Matthys gebruikt ook vaak de subjectieve camera en mise en abyme - procedures in werken zoals Lager gelegen weiland (1974), waar een camera een grasland filmt, terwijl een tweede camera de man filmt die het grasland aan het filmen is. Later, in 9+1 Polaroid Black & White Pictures (1977), voegde hij een ingewikkeld gesloten circuit systeem toe met zowel videocamera’s als monitors. Het systeem en ook de Polaroidfoto’s maken deel uit van het beeld.

 

Scan uit het boek 'Danny Matthys' (Danny Matthys, Bart de Baere. Gent, Imschoot, 1989).

 

2.1 Zeedijk Knokke-Heist

Productiedatum: 1973-1974

4-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, elke videoloop ongeveer 15 min

Door de ramen van een rijdende auto filmt Danny Matthys de gebouwen, mensen en straten aan de kust in Knokke-Heist. Twee camera‘s filmen simultaan de beide straatkanten. Het filmen gebeurde in twee keer, telkens van hetzelfde vertrekpunt (een T-vormig kruispunt), één keer naar links rijdend en dan naar rechts rijdend. De zo verkregen vier videoloops worden als 4-channel video-installatie getoond op vier kathodestraalbuis (CRT) monitors.

 

2.2 Lager Gelegen Weiland

Productiedatum: 1973

2-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, elke videoloop ongeveer 8 min

Lager Gelegen Weiland is een 2-channel video-installatie bestaande uit twee simultaan opgenomen videoloops. In de eerste toont een bewegend subjectief camerabeeld van een grasland langsheen een afsluiting. In de tweede video filmt de camera vanuit de verte de persoon die de eerste video opneemt. De installatie Lager gelegen Weiland toont dus simultaan de man in het grasland die aan de rand van de helling loopt en wat hij filmt met zijn volumineus Portapak-systeem.

 

Scan uit het boek 'Danny Matthys' (Danny Matthys, Bart de Baere. Gent, Imschoot, 1989).

 

2.3 Prudence van Duyseplein

Productiedatum: 1974

2-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, elke videoloop ongeveer 5 min

Prudence van Duyseplein is een andere 2-channel video-installatie volgens hetzelfde principe als Zeedijk Knokke-Heist en Coupure Links / Coupure Rechts. Hier filmde Danny Matthys hetzelfde traject door het linker- en rechterraam van een auto en nam de gebouwen en straten op aan een rond plein, het Prudence van Duyseplein, in Gent.

 

2.4 Coupure Links / Coupure Rechts

Productiedatum: 1974

2-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, elke videoloop ongeveer 12 min

Coupure Links / Coupure Rechts is, net als Zeedijk Knokke-Heist, onderdeel van dezelfde serie multi-channel installaties bestaande uit video’s van dezelfde route in een bepaald deel van een stad gefilmd door de twee tegenovergestelde ramen van een auto. Dit werk bestaat uit twee videoloops opgenomen in Gent en concentreert zich op de verschillende bruggen langs de twee kanten van het Coupure kanaal.

 

2.5 Closed Letters and Numbers Series

Productiedatum: 1975

Single-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, videoloop van ongeveer 3 min

Closed Letters and Numbers Series is een kort videowerk bestaande uit twee opeenvolgende en statische zwart-wit shots waarin het "[…]verloop van tijd gestructureerd wordt door de draaiende cijfers op de telefoonkiesschijf en door het typen van alle letters op een schrijfmachine."[1] Het eerste deel toont de draaiende kiesschijf van een telefoon en een hand die alle nummers van 0 tot 9 draait. In een tweede deel typt een paar handen alle letters van het alfabet op een oude schrijfmachine.

 

2.6 Building 19 Verdiepingen

Productiedatum: 1975

Single-channel video-installatie (in combinatie met dia’s en foto’s), ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, videoloop van ongeveer 32 min

Building 19 Verdiepingen is een installatie bestaande uit video, dia’s en foto’s. Ze toont één van de eerste sociale woningblokken in Gent. Het gebouw was verbazend slecht afgewerkt, zelfs de verdiepingen waren buiten de lift niet genummerd. Danny Matthys filmde en fotografeerde de trappen, de lift, de straten en andere constructies rond het gebouw doorheen de ramen. De dia’s en foto’s van de installatie worden bewaard in het M KHA, het museum van hedendaagse kunst in Antwerpen.

 

2.7 9+1 Polaroid Black & White Pictures

Productiedatum: 1977

Single-channel video-installatie, ½” EIAJ-1, PAL, zwart-wit, videoloop van ongeveer 9 min

In dit werk, […]worden twee videomonitors gefilmd. Op de linker monitor ziet de kijker de polaroidcamera van Matthys en op de rechter is het beeld van de twee videomonitors te zien. Het beeld op de rechter monitor herhaalt zichzelf eindeloos. Dan begint Matthys foto’s te maken van de twee monitors en die op de rechter monitor te kleven. Deze video van Matthys kan begrepen worden als een voorbeeld van wat Rosalind Krauss indexkunst noemt. Een video is een index, een spoor van iets dat gebeurd is. Een foto is ook een index. Door de twee te combineren, voegt Matthys een andere dimensie toe aan het idee van de index.1

 

Video still from the digitisation made by AV Works of Danny Matthys's work '9+1 Polaroid Black & White Pictures' (1977).

 

3 Digitaliseringsgeschiedenis van de videobanden

 

3.1 Eerste digitalisering

Danny Matthys' vroeg videowerk uit de jaren zeventig werd oorspronkelijk opgenomen op ½” open reel videobanden. Enkele jaren later werden ze overgezet op ¾” U-matic cassettes. In 2000 werden deze ¾” U-matic cassettes overgezet naar Betacam SP cassettes door Vidipax, een bedrijf uit New York, VS dat gespecialiseerd was in restauratie maar ondertussen niet meer bestaat. Daarna werden de Betacam SP cassettes omgezet naar Digital Betacam cassettes door Studio L'Équipe 2 in Brussel.

De verschillende migratie-en digitaliseringsprocedures resulteerde over de jaren heen in een groot aantal afgeleide kopieën op allerlei soorten dragers. Zo bestaan er bijvoorbeeld niet enkel moederbanden maar ook vertoningskopieën en submasters. De formaten variëren van VCR, VHS, Betacam, Digital Betacam, U-matic, miniDV tot Betamax. Ze worden allemaal bewaard in het archief van Argos, het centrum voor kunst en media in Brussel. Aangezien de herkomst van deze kopieën niet duidelijk aangegeven was in de databank van Argos, was één van de eerste taken voorafgaand aan de digitalisering, het opstellen van een volledige inventaris. Indien mogelijk werden de kopieën bekeken om de kwaliteitsverschillen te controleren. Er werd ook een rapport opgemaakt van zogenaamde dropouts en visuele artefacten.

 

Exemplaren van werken van Danny Matthys 'op verschillende tape formaten. Foto: PACKED vzw.

 

Na deze eerste stap werd Danny Matthys gecontacteerd met de vraag of hij meer informatie had over de onduidelijke geschiedenis van de kopieën en of er nog andere analoge moederbanden of submasters bestonden. Hij zei dat hij alle originele ½” open reel videobanden bewaarde. Deze werden naar Argos gebracht, opgeslagen in een klimaatgecontroleerde ruimte en aan de inventaris toegevoegd.

De eerste digitalisering naar digitale Betacam resulteerde niet in optimale kwaliteit. Daarom werd beslist dat de werken rechtstreeks van de originele opnames op ½” open reel of ¾” U-matic cassettes gedigitaliseerd zouden worden. Het doel van het digitaliseren van de oude banden was om het generatieverlies door de opeenvolgende omzettingen van één formaat op het andere (zoals reeds beschreven), uit te sluiten. Om vast te stellen of de ½” open reel of de ¾” U-matic cassettes de beste garantie zouden leveren voor een goede digitale videokopie, moest er een videolab met de nodige (in onbruik geraakte) afspeelapparatuur gevonden worden.

 

3.2 Tweede digitalisering

Als eerste fase werden de videobanden die deel uitmaken van de installaties Zeedijk Knokke-Heist (1973-1974), Prudence van Duyseplein (1974) en Coupure Links / Coupure Rechts (1974) naar het Laboratorium for antique video systems bij ZKM, Centrum voor Kunst en Media Technologie in Karslruhe, Duitsland 3 gestuurd voor digitalisering. ZKM bezit afspeelapparaten voor nagenoeg alle analoge formaten die ooit geproduceerd werden. Er werd beslist dat de ¾” U-matic banden opnieuw gedigitaliseerd zouden worden. Er werd verwacht dat het eenvoudiger zou zijn de ¾” U-matic banden te digitaliseren dan de ½” tapes, terwijl het kwaliteitsverlies tussen beide miniem zou zijn. Helaas waren de digitale bestanden van deze nieuwe digitalisering niet veel beter dan de al bestaande kopieën. Om een goede tentoonstellingskopie te verkrijgen, zou er een grote hoeveelheid beeld-per-beeld correcties nodig zijn.

 

Een 1/2" Sony V-60H (High Density) tape. Foto: PACKED vzw.

 

3.3 Derde digitalisering

Veel van de dropouts en andere visuele artefacten in de digitale kopieën van de ¾” U-matic tapes uit de tweede digitalisering waren ook aanwezig in de voorgaande kopieën. Ze ontstonden waarschijnlijk reeds tijdens de eerste omzetting van de ½” open reel tapes naar de ¾” U-matic tapes. De enige overblijvende mogelijkheid was het digitaliseren van de originele ½” open reel tapes. Zo kon de best mogelijke kwaliteit en het minst generatieverlies bekomen worden, en kon dure digitale correctie vermeden worden.

Drie ½” open reel banden werden naar AV Works in Haarlem, Nederland gestuurd, een lab dat eerder met groot succes een oud 1" formaat had gedigitaliseerd voor PACKED vzw en Argos 4. AV Works heeft niet alleen de nodige uitrusting en kennis maar ook uitgebreide ervaring in het digitaliseren van ½” open reel tapes. De eerste resultaten toonden dat twee van de drie tapes zoals verwacht de originele opnames van Danny Matthys' werk bevatten. De derde was leeg. Deze eerste poging resulteerde in digitale videobestanden met meer detail in het beeld maar vertoonde ook visueel zeer storende instabiliteit bovenaan het beeld. Zoals te zien in onderstaande video stills, zag het resultaat van de eerste twee digitaliseringen eruit alsof de beelden overbelicht waren, terwijl in de bestanden van AV Works er wolken in de lucht te zien zijn die in de eerste twee digitaliseringen ontbreken.

 

Video still from the second digitisation of Danny Matthys' work 'Zeedijk Knokke-Heist' (1973-1974).

 

Video still van de eerste digitaliseringspoging door AV Works van Danny Matthys' werk 'Zeedijk Knokke-Heist' (1973-1974).

 

De instabiliteit was te wijten aan het slecht opgerold zijn van de band rond de trommel met de leeskop. Dat wordt normaal gecorrigeerd door de spanningscontrole van het afspeelapparaat, maar in dit geval werkte die niet naar behoren. De collectie van afspeelapparatuur en reserveonderdelen van AV Works maakte het mogelijk drie verschillende machines te testen om deze instabiliteit te vermijden. Er werden ook verschillende Time Base Correctors gebruikt om het beste en meest stabiele signaal voor digitalisering te bekomen. Voor de nieuwe digitale masters kon AV Works ook enkele lijnen aan de voet van het beeld (overscan) recupereren die ontbraken in de vorige digitaliseringen.

 

3.4 Digitale moederbestanden

Het gedigitaliseerde videowerk van Danny Matthys werd allemaal gemaakt vertrekkende van ½” EIAJ open reel tapes die een PAL zwart-wit video signaal bevatten.

Analoog bronsignaal  
Standaard PAL EIAJ-1 (ook gekend als AV)
Aspect ratio beeld 4:3
Beelden per seconde 25 beelden/seconde
Aspect ratio pixel  59:54
Audio kanaal Mono

 

Drie verschillende types videotape werden gedigitaliseerd. Sommigen daarvan werden in de jaren zeventig gebruikt in de Sony Portapak. Dit draagbaar systeem liet het gebruik van tapes van 30 minuten toe, maar niet van 60 minuten. Dit betekent dat de tapes van 60 minuten al kopieën waren van de originele tapes.

 

Merk tape Sony
Model tape V-62 (High Density)
Diameter spoel 15,24 cm
Breedte tape ½”
Lengte tape 610 m / 2.000 ft
Opnameduur 60 min

 

Merk tape Sony
Model tape V-60H (High Density)
Diameter spoel 12,7 cm
Breedte tape ½”
Lengte tape 310 m / 1.016 ft
Opnameduur 30 min

 

Merk tape Fuji Film
Model tape   V621 V-30 (High Density Beridox)
Diameter spoel 12,7 cm
Breedte tape ½”
Lengte tape 351 m / 1.150 ft
Opnameduur 30 min

 

Volgens Martijn Belle (AV Works) waren de ½" tapes in een relatief goede staat, zeker als we hierbij hun leeftijd in acht nemen en het feit dat ze tot 2007 bewaard werden in een kast bij Danny Matthys thuis .Hij stelde geen zure geur vast en de banden kleefden niet. Toch was, zoals zo vaak bij het overzetten van ½” open reel banden, bakken en reinigen noodzakelijk. De banden werden afgespeeld op een aangepaste Sony AV afspeeltoestel met behulp van de gepaste Time Base Corrector voor oude videosignalen. Verdere digitale compensatie of correctie was niet nodig. De draagbare uitrusting die door Danny Matthys in de jaren zeventig gebruikt werd om op te nemen had een verkeerde uitlijning die voor 95% gecorrigeerd kon worden door AV Works. Alhoewel de Fuji tape gemakkelijker over te zetten was, was er uiteindelijk geen merkbaar kwaliteitsverschil tussen de resultaten van de Fuji en Sony tapes. Dit is opmerkelijk omdat de Sony AV spelers die AV Works gebruikte ontworpen zijn voor Sony tapes die structureel (coating van de achterkant) en magnetisch licht verschillen van de Fuji tape.

Het hele digitaliseringsproces, inclusief de kwaliteitscontrole en de keuze van het uiteindelijke bestandsformaat en codec, is gebaseerd op de richtlijnen van de Cultureel Erfgoed Standaarden Toolbox (CEST)5 ontwikkeld door PACKED vzw.

 

Digitale moederbestand
    Video
 
Formaat AVI
Codec V210
Compressie Uncompressed
Bitdiepte 10 bits
Beeldgrootte 720 x 576 pixels
Aspect ratio beeld 5:4
Aantal beelden per second 25 beeld/seconde
Chroma subsampling YUV 4:2:2
Pixel aspect ratio 2:1
Audio  
Codec PCM
Compressie Geen
Audio Kanalen Mono
Bitdiepte 16 bits

 

Omdat AV Works niet uitgerust was met de vereiste captatiekaart, was het gebruik van de geprefereerde codec en containerformaat – een lossless MJPEG2000 codec met een MXF wrapper – spijtig genoeg niet mogelijk. Daarom werden de tapes gedigitaliseerd met het beste alternatieve formaat: een 10-bit niet-gecomprimeerd .AVI bestand met een propriëtaire V210 codec. Terwijl de video- en audiokwaliteit op geen enkele manier aangetast werd, moet Argos in de nabije toekomst de nieuwe digitale masters nog transcoderen naar een gestandaardiseerd open bestandsformaat en open codec om zo de langetermijnbewaring en toegang tot deze belangrijke pionierswerken in de geschiedenis van de Belgische mediakunst te verzekeren.

 

3.5 Digitaliseringsworkflow

Het eigenlijke digitaliseringsproces werd in vijf fasen opgesplitst en door verschillende partners uitgevoerd.

1. Objectieven, budget en auteursrechten

Argos, centrum voor kunst en media ondernam de eerste reeks acties:

  • bepalen van digitaliseringsobjectieven;
  • vastleggen van het beschikbare digitaliseringsbudget;
  • opstellen van een overeenkomst met kunstenaar Danny Matthys en de instellingen die de werken verwierven (Mu.ZEE, SMAK en M KHA).

 

2. Inspectie, kwaliteit en bemiddeling

Een tweede reeks acties werd ondernomen door PACKED vzw:

  • oppervlakkige visuele inspectie van het materiaal;
  • bepalen van de digitaliserings- en kwaliteitseisen;
  • zoeken naar een geschikt digitaliseringslab en opvragen van bestek.

 

3. Inspectie, reiniging en digitalisering

Een derde reeks acties werd ondernomen door het digitaliseringslab AV Works in Haarlem:

  • inspectie, bakken en reiniging;
  • digitalisering van de banden naar een niet-gecomprimeerd bestandsformaat en codec die beantwoorden aan de vereisten voor een digitaal moederbestand.

 

4. Controle en checksums

Dit werd gevolgd door een vierde serie acties uitgevoerd door zowel PACKED vzw als Argos:

  • de kwaliteit van de geleverde bestanden controleren, checksums aanmaken voor de digitale moederbestanden (md5).

 

5. Bewaring en toegang

Argos, centrum voor kunst en media nam de taak op zich om digitale kopieën te maken, de digitale bestanden te beschrijven en metadata voor langetermijnbewaring toe te voegen.

  • bewaring van twee kopieën van de digitale masters op LTO4 en LTO5 banden;
  • aanmaak van tentoonstellingskopieën en kopieën voor mediatheek van Argos;
  • toevoegen van metadata bij de nieuwe digitale masters in databanksysteem van Argos.

 

4 Installatie van de werken

 

Tijdens het interview met Emanuel Lorrain en Rony Vissers dat plaats vond in 2007, werd Danny Matthys ook gevraagd hoe zijn videowerk tentoongesteld moet worden. Enkele zaken m.b.t. synchronisatie en installatie-instructies werden eveneens met hem besproken. Nieuwe digitale montage zal nodig zijn voor de synchronisatie van de verschillende videoloops.

 

4.1 Ruimte, geluidsniveaus en belichting

Voor Danny Matthys worden de werken bij voorkeur alleen in een ruimte getoond, maar ze kunnen ook samen met andere werken geïnstalleerd worden als de ruimte rond elk werk groot genoeg is zodat er geen interventie is met het geluid van andere werken. Voor de multi-channel werken (bv. Coupure Links / Coupure Rechts en Zeedijk Knokke-Heist) is het geen probleem als het geluid van de twee of vier monitors interfereert. Voor de kunstenaar moet het licht in de ruimte waar de video’s getoond worden, gedimd zijn.

 

4.2 Multi-channel werken

Voor de vroege multi-channel videowerken, beveelt Danny Matthys een specifieke manier van installeren aan. Deze groep werken omvat:

  • Zeedijk Knokke-Heist (1973-1974, 15 min, 4-channel video-installatie)
  • Coupure Links / Coupure Rechts (1974, 12 min, 2-channel video-installatie)
  • Prudence van Duyseplein (1974, 5 min, 2-channel video-installatie)
  • Lager gelegen Weiland (1974, 5 min, 2-channel video-installatie)

Voor de kunstenaar moeten deze werken beschouwd worden als installaties waarbij de monitors en de  sokkels een belangrijke sculpturale waarde hebben. De ideale manier van tonen is met professionele kathodestraalbuis (CRT) kubusmonitors met een donkere kast en een minimalistisch design (bijvoorbeeld Sony PVM, Barco en Hantarex). De monitors moeten op zwart, grijs of wit geschilderde sokkels staan. De breedte en lengte van de sokkels komen overeen met de afmetingen van de monitors en de hoogte moet zo zijn dat het scherm zich op ooghoogte bevindt. De ruimte tussen de sokkels moet ongeveer de helft van de grootte van de sokkels zelf bedragen.

Zeedijk Knokke-Heist is het enige 4-channel videowerk van Danny Matthys. Toen hij gevraagd werd in welke volgorde de video’s geïnstalleerd moeten worden, verwees hij naar de monografie geschreven door Bart De Baere in 19896 waar in een klein ingesloten boekje de vier video’s naast elkaar getoond worden.

 

Scan from the book 'Danny Matthys' (Danny Matthys, Bart de Baere. Gent, Imschoot, 1989).

 

Terwijl de voorwaarden voor het materiaal en de sokkels dezelfde zijn als voor de 2-channel werken, preciseerde Danny Matthys dat de monitors links en rechts in een hoek van 45° geplaatst moeten worden, zoals in de tekening hieronder:

 

Installatieplan voor Danny Matthys' werk 'Zeedijk Knokke-Heist' (1973-1974).

 

Deze multi-channel werken moeten gesynchroniseerd worden. Om dit te doen moet er zwart toegevoegd worden aan het begin en het einde van de video’s zodat ze dezelfde lengte hebben als ze in loop getoond worden tijdens tentoonstellingen.

 

4.3 Single-channel werken

De single-channel videowerken van Danny Matthys omvatten:

  • Closed Letter and Number Series (1975, ongeveer 3 min, single-channel video)
  • Building 19 Verdiepingen (1975, ongeveer 32 min, single-channel video)
  • 9 + 1 Polaroid Black & White Pictures (1977, ongeveer 9 min, single-channel video)

De installatievereisten voor de single-channel video’s zijn vergelijkbaar met die van de multi-channel werken.  De video’s moeten in loop getoond worden en steeds op kathodestraalbuis (CRT) monitors op een zwarte, grijze of witte sokkel. Ook hier moet de sokkel dezelfde afmetingen hebben als de monitor. De monitor op de sokkel moet zich op gemiddelde ooghoogte bevinden, afhankelijk van het feit of het werk zittend of staand wordt bekeken. De gebruikte monitors mogen niet groter zijn dan de gemiddelde televisie uit de tijd dat de video’s gemaakt werden. De monitor en sokkel mogen tegen de muur geplaatst worden.

Naast de video, omvat de installatie 9+1 Polaroid Black & White Pictures ook een diagram aangebracht op de muur rechts van de monitor/sokkel. Dit schema (zie hieronder) beschrijft het ingewikkelde opnamesysteem dat werd gebruikt bij het maken van de video. Voor Danny Matthys is het belangrijk dat de toeschouwer de video kan zien en tegelijk begrijpt hoe die tot stand kwam.

 

Het diagram dat onderdeel is van Danny Matthys' installatie '9+1 Polaroid Black & White Pictures' (1977) gescand uit het boek 'Danny Matthys' (Danny Matthys, Bart de Baere. Gent, Imschoot, 1989).

 

4.4 Belang van de apparatuur

 

Danny Matthys beschouwt de combinatie van de monitor en sokkel als een soort sculptuur. Daarom zijn de beeldbuismonitors van belang voor de juiste look & feel. De kunstenaar beschouwt LCD, Plasma of LED monitors met vlakke schermen niet als alternatieven om zijn werk te tonen. Omdat de afspeelapparatuur niet beschouwd word als een sculpturaal element van de installatie, kunnen de video loops door om het even welke speler of drager afgespeeld worden (computer, DVD-speler, flash card speler …).

Als er geen beeldbuismonitors beschikbaar zijn en de werken getoond worden op vlakke schermen of geprojecteerd worden, beschouwt Danny Matthys wat getoond wordt als een documentatie van het werk en niet het werk zelf. Of het nu in een mediabibliotheek of in een tentoonstelling is, de kunstenaar wenst dat het duidelijk is voor het publiek dat het werk bestaat uit de combinatie van video’s, beeldbuismonitors en sokkels, en dus niet uitsluitend de video’s.

 

Besluit

 

De digitalisering van het werk van Danny Matthys was hoogdringend gezien de leeftijd van de ½” open reel tapes. Niet alleen verslechteren de tapes, maar ook goed functionerende afspeelapparatuur en de kennis en kunde om ermee om te gaan worden uiterst schaars en zeldzaam. Gelukkig beschikte AV Works over de apparatuur, de kennis en de kunde om het waar te maken. Vergeleken met de eerdere digitaliseringen van de ¾” U-matic banden, vertoont de nieuwe digitale master minder dropouts en is er een grote verbetering op het gebied van contrast en stabiliteit van het beeld. Nu de omzetting van het originele analoge formaat succesvol is afgerond, moet het omzetten naar een open formaat en open codec nog gebeuren, net als enige montage zodat de video’s kunnen gesynchroniseerd worden bij installatie voor een tentoonstelling.

Alhoewel digitalisering van de banden ervoor zorgt dat de video’s zelf in de toekomst beschikbaar blijven, is het niet voldoende om Danny Matthys' single en multi-channel installaties te bewaren. Voor het vrijwaren van deze werken is het uiterst schaars worden van vertoningsapparatuur zoals de beeldbuismonitors, een groot probleem. In afwachting van een toekomstige strategie om het uitsterven van beeldbuistechnologie op te vangen, is voor een groot aantal mediakunstwerken het bewaren van reservemonitoren de enige oplossing om ervoor te zorgen dat ze in hun originele vorm getoond worden. Voor de Argos tentoonstelling Fiction = Fixation7 in 2013, worden vroege werken zoals 9+1 Polaroid Black & White Pictures en Closed Letter and Number Series getoond op gehuurde beeldbuismonitors van Eidotech8. Als er geen alternatieven gevonden worden bij uitputting van de voorraad functionerende monitors, blijft er ten minste nog een hoge kwaliteit digitale moederbestand van de video’s over als document.

 

Voetnoten:

 

 

logo vlaamse overheid